ใยอาหารกับอาการท้องผูก
จากหัวข้อโพลของเมื่อวานที่ผมถามเกี่ยวกับอาการท้องผูกในแต่ละคนไปนะครับ เพราะผมมีข้อสังเกตส่วนตัวจากคนไข้ที่ผมดูแลเอง และมีปัญหาท้องผูกหลังปรับโภชนาการ มักพบว่าปริมาณในการทานผักนั้นเพิ่มมากขึ้น
ต้องบอกก่อนนะครับว่าข้อมูลตรงนี้ไม่ใช่แนวทางปฏิบัติอย่างเป็นทางการ แต่สามารถเอาไปลองทำได้เนื่องจากไม่มีข้อเสีย เนื่องจากการศึกษาที่เกี่ยวกับ Fiber กับเรื่องท้องผูกยังไม่มีการศึกษาไหนที่ทำออกมาได้แบบมีคุณภาพจริงๆ
แต่มีการศึกษานึงที่น่าสนใจ เป็นการศึกษาในคน 63 คน ที่มีปํญหาท้องผูกโดยไม่ทราบสาเหตุ และส่องกล้องแล้วไม่มีก้อนเนื้ออะไรไปอุดตันลำไส้ มาทดลองปรับโดยการให้อาสาสมัครลดการทานใยอาหารลงทั้งจากผัก ซีเรียล โอ้ต ผลไม้ต่างๆ ข้าวไม่ขัดเป็นระยะเวลา 2 สัปดาห์หลังจากนั้นก็ให้ทานแต่ปริมาณน้อยลง แต่ก็จะมีบางคนที่จำเป็นต้องทานผักในปริมาณมากด้วยเหตุผลในเรื่องของความเชื่อหรือศาสนา ผู้วิจัยก็ไม่ได้บังคับครับ
โดยดูอาการทางลำไส้ ได้แก่
1. ท้องผูก(ถ่ายน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์)
2. อาการท้องอืดท้องเฟ้อ
3. แรงเบ่งที่ใช้
4. บาดแผลจากการเสียดสีของอุจจาระ
5. อาการปวด
หลังจากติดตามไป 6 เดือนผลการศึกษาพบว่า
ในกลุ่มที่ทานใยอาหารมาก มีอุบัติการณ์ของอาการทางลำไส้เยอะมากที่สุด และลดลงมาตามลำดับ ตามปริมาณของใยอาหาร และที่น่าสนใจคือ คนที่ไม่ได้ทานใยอาหารเลย(กลุ่มใหญ่สุดคือ 41 คน) พบว่าอาการทางลำไส้ทั้ง 5 ข้อด้านบน = 0
ใช่ครับผมพิมพ์ไม่ผิดคือ = ศูนย์ คือทุกคนอาการทางลำไส้ดีขึ้นหมดเลย สอดคล้องกับตัวเลขของการเข้าห้องน้ำ
กลุ่มที่ทานใยอาหารมากๆ 6 วันถ่ายที
กลุ่มที่ทานใยอาหารลดลงมา 3 วันถ่ายที
และกลุ่มที่ตัดใยอาหารสามารถถ่ายได้ทุกวันครับ
กล่าวโดยสรุปคือใยอาหารที่มากไปก็อาจทำให้น้ำในลำไส้ไม่พอเป็นเหตุให้อุจจาระแข็งได้
ลองจินตนาการถนนกรุงเทพวันศุกร์เย็นดูนะครับ ว่ารถมันติดแค่ไหน ถ้าผมจะบอกว่ารถที่ติดบนถนนก็เหมือนกับของที่ร่างกายย่อยไม่ได้ และแน่นอนว่า insoluble Fiber ก็คือหนึ่งในนั้น การที่คุณเพิ่มปริมาณ รถเข้าไปมันคงไม่ได้ช่วยให้รถหายติดใช่ไหมครับ
ในมุมมองของผม ผมก็เป็นคนนึงที่ชอบทานผักและมีการขับถ่ายที่ปกติ เพราะ ในแต่ละคุณคุณภาพของจุลินทรีย์ในลำไส้นั้นแตกต่างกัน แต่ผมมองว่าไฟเบอร์หรือใยอาหารไม่ใช่สิ่งจำเป็นในทุกๆวัน ในการบรรลุเป้าหมายด้านสุขภาพ ร่างกายไม่ได้ต้องการใยอาหารเยอะขนาดนั้น และเมื่อดูจากระบบทางเดินอาหารของมนุษย์เมื่อเทียบกับสัตว์อื่นๆคุณก็จะรู้ว่าทำไม
อย่าลืมว่า Fiber/Phytate/Oxylate ในพืชมีคุณสมบัติเป็นสาร Antinutrient การบริโภคที่มากเกินจำเป็นก็อาจไม่ส่งผลดีต่อคุณก็ได้นะครับ
ขอบคุณครับ
Ref.
Ho KS, Tan CY, Mohd Daud MA, Seow-Choen F. Stopping or reducing dietary fiber intake reduces constipation and its associated symptoms. World J Gastroenterol. 2012;18(33):4593-4596. doi:10.3748/wjg.v18.i33.4593
