สวัสดีครับ ผมเชื่อว่าหลายๆคนที่คุณรู้จักมีการใช้ยาลดไขมันที่ชื่อว่า Simvastatin อยู่ แต่ลองเช็คดูว่าเค้ารู้ตรงนี้ด้วยหรือไม่นะครับ
อย่างที่ทราบกันดีว่า Simvastatin เป็นยาลดไขมันที่มีผลข้างเคียงสำคัญคือทำให้กล้ามเนื้อสลาย และมีอันตรากิริยามากมายกับยาตัวอื่นๆ
โดยอาการของกล้ามเนื้อสลายมีตั้งแต่เบาไปจนถึงหนัก เช่น ปวดกล้ามเนื้อเล็กน้อย อ่อนล้าไม่ค่อยมีแรง ไปจนถึงลุกไม่ขึ้นทำให้หลายคนมักชอบคิดว่าเป็นอาการปกติทานยาหรือไปนวดก็น่าจะหายซึ่งความจริงไม่ใช่อาการเหล่านี้เป็นสัญญาณอันตรายของผลข้างเคียงรุนแรงที่จะตามมาในอนาคต
ผมขอยกการศึกษาที่ทำในคนไทยด้วยกันเองในภาคอีสาน โดยมีตัวอย่างประมาณ 3000 คน ที่ใช้ simvastatin อยู่ และ.49 มีคนเกิดปัญหากล้ามเนื้อสลาย แล้วนำโปรไฟล์มาวิเคราะห์ เพื่อดูผลข้างเคียงจากการใช้ Simvastatin ร่วมกับยาอื่นๆ ในการศึกษาพบว่า
ยาที่เมื่อใช้คู่กับ Simvastatinแล้วมีปัญหา 3 อันดับแรกคือ
1. Gemfibrozil ซึ่งเป็นยาลดไขมันอีกตัวพบถึง 39%
ผมไม่แน่ใจว่าทำไมผู้ป่วยถึงได้ Simvas คู่กับ Gemfibrozil ทั้งๆที่ หลักฐานค่อนข้างชัดว่าการให้คู่กันประโยชน์ไม่เพิ่ม แต่โทษเพิ่ม
อาจเป็นเพราะคนไข้หลายใจ รักษาหมอหลายคนหรือเปล่า หรือซื้อยาทานเองก็ไม่ทราบ
2. Colchicine หรือยาลดการอักเสบที่ใช้ในผู้ป่วยโรคเก๊าท์ พบถึง 36% ตัวนี้เป็นยาสำคัญที่หาได้ง่าย มีจ่ายในทุกที่เพราะลดการปวดเก๊าท์ได้ดีมากๆ และคนส่วนใหญ่ที่เป็นเก๊าท์มักจะมีปัญหาเรื่องของไขมันด้วยอยู่แล้วเนื่องจากสาเหตุเกิดจากภาวะดื้ออินซูลินเหมือนกัน
3. Amlodipine ยาสามัญลดความดันประจำ รพช. และหลาย รพช.มียาที่ออกฤทธิ์ Long acting แค่ตัวนี้ตัวเดียว แถมราคาถูก ไม่ต้องห่วงเรื่องไต จึงเป็นยาที่ผู้ที่เป็นความดันสูงมักมีติดตัว พบ Rhabdomyolysis ได้ 16%
กลไกคือยาทั้งสามตัวใช้ Cyp3A4 ซึ่งเป็นเอนไซม์เชิงซ้อนที่มีไว้ทำลาย simvastatin เมื่อทานร่วมกันทำให้เอนไซม์นี้มีไม่พอ ระดับยาจึงสูงขึ้น โอกาสเกิด Side effect จึงสูงขึ้นตามไปด้วย โดยเฉพาะ Colchicine ที่ตัวมันเองก็มีผลทำให้กล้ามเนื้อสลายด้วยได้เช่นกัน จากการสังเกตคนไข้มักพบว่าผู้ที่ทาน Colchicine ร่วมกับ simvastatin เวลาป่วยหนักๆจะมีโอกาสเกิดกล้ามเนื้อสลายได้มากกว่าชาวบ้าน
ผมจึงอยากให้ทุกคนตระหนักถึงยาทุกเม็ดที่เราทาน ว่ามันมีผลดีหรือผลเสียอะไรบ้าง ไม่ใช่ว่ากินไปวันๆ จะเห็นว่าเรื่องกล้ามเนื้อสลายกับ Statin นี้หลายคนไม่รู้
ถ้าใครใช้ยาเหล่านี้อยู่แล้วมีอาการปวดเมื่อย ล้า ไปนวด ทานยาก็ไม่หาย ปัสสาวะกลายเป็นสีชา ผมแนะนำให้ไปตรวจเอนไซม์ Creatine Kinase ดู เพราะว่าคุณอาจมีปัญหาตรงนี้หรือเปล่า เพราะถ้าเป็นเยอะมากๆ ไตอาจวายถาวรได้นะครับ
ยิ่งแก่ แค่จะรักษามวลกล้ามเนื้อไม่ให้หายก็ลำบากอยู่แล้ว ถ้าต้องมาเจอผลข้างเคียงจากยาตรงนี้อีกก็ไม่ไหวนะครับ
Ref.
Siriangkhawut M, Tansakul P, Uchaipichat V. Prevalence of potential drug interactions in Thai patients receiving simvastatin: The causality assessment of musculoskeletal adverse events induced by statin interaction. Saudi Pharm J. 2017;25(6):823–829. doi:10.1016/j.jsps.2016.12.006
ขออนุญาตฝาก Channel Youtube
เพื่อติดตามสาระดีๆ ซึ่งผมจะเพิ่มช่องทางขยาย Platform โดยจะมีคลิปสั้นๆง่ายๆอัพเดทเรื่อยๆครับ ฝากติดตามกดไลค์ กดแชร์ด้วยนะครับ
