โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน
ถนนยาว 8 เมตร ก้าวแรกไม่เป็นไร ก้าวต่อไปเริ่มปวดขา
ถ้าหากคุณมีอาการปวดขาเวลาเดิน เดินได้ระยะทางสั้นลง มีผิวหนังคล้ำขึ้นหรือมีแผลที่เท้าโดยไม่ทราบสาเหตุ อาจต้องไปพบคุณหมอเพราะนี่อาจเป็นอาการของโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายอุดตัน (peripheral arterial disease)
การอุดตัดของเส้นเลือดที่เกิดจาก Atherosclerosis นั้น ถ้าตีบไม่ถึง 80% ก็มักจะไม่มีอาการ ถ้ามากกว่านี้ก้จะเริ่มมีอาการคือ ปวดเวลาเดิน ถ้าเป็นมากกว่านั้นแม้แต่ตอนพักก็ยังปวด สุดท้ายก็จบที่มีเนื้อเยื่อตาย ยิ่งถ้าใครมีน้ำตาลในเลือดสูงร่วมด้วยนะ อื้อหือ combo set สู่ห้องผ่าตัด แต่ถ้าตัว Atherosclerotic plaque แตกเกิดลิ่มเลือดมาอุดเฉียบพลัน อาการก็จะมาอีกแบบนึงเลยคือ ปวดแรง(Pain) อวัยวะส่วนปลายซีด(pallor) คลำชีพจรไม่ได้(pulseless) อ่อนแรง(paralysis) ชา(Paresthesia) ซึ่งต้องรีบนำส่ง รพ.โดยด่วนเพื่อเปิดเส้นเลือด เพราะถ้าไปเร็วโอกาสที่จะเก็บแขน ขาไว้ได้ก็ยังมีโอกาสอยู่
อาการปวดขาเวลาเดิน(Intermittent Claudication) เกิดจากการที่กล้ามเนื้อได้รับเลือดไปเลี้ยงที่ไม่เพียงพอ นอกจากอาการปวดอาจมีตะคริว อาการชาหรืออ่อนแรงร่วมหรือไม่มีก็ได้ และ
อาการปวดไม่จำเป็นต้องเป็นที่ขาเท่านั้น เนื่องจากมันขึ้นกับตำแหน่งของเส้นเลือดที่มีการอุดตัน ถ้าตำแหน่งสูงถึงระดับก้นกบอาการปวดก็อาจสูงขึ้นไปถึงกล้ามเนื้อก้น ต้นขาหน้าได้
ศัลยแพทย์ชาวฝรั่งเศสนามว่า Rene Leriche ยังได้ค้นพบว่า ถ้าหากการอุดตันอยู่แถวเส้นเลือดใหญ่ในท้อง(Aortoilliac occlusion) จะมีผลให้คุณผู้ชายมีอาการ”นกเขาไม่ขัน”
… ใจหายแวบเลยสินะครับ แต่นี้คือเรื่องจริง มีชื่อเรียกเฉพาะเรียกว่า Leriche’s syndrome ตามชื่อของศัลยแพทย์ที่ค้นพบ
การตรวจก็คือเริ่มจากเจ็บตัวน้อยไปเจ็บตัวมาก 
ง่ายที่สุดคือวัดความดันแขนเทียบกับขา แล้วคำนวณหาค่า ABI(Ankle Brachial Pressure Index) ปกติความดันที่ขาควรจะเท่ากับหรือมากกว่าที่แขน หากน้อยกว่าก็ต้องสงสัยมีการตีบตันของเส้นเลือดข้างนั้นๆหรือเปล่า ถัดมาก็จะเป็นการตรวจทางรังสีวิทยา เช่น CT scan , MRI สุดท้ายแม่นยำที่สุดก็คือการใส่สายสวน ฉีดสี
การรักษามีตั้งแต่ทานยา ใส่ขดลวดหรือบอลลูนก็ขึ้นอยู่กับตำแหน่งที่เป็น ผมจะไม่ลงรายละเอียดตรงนี้นะครับ เพราะมันแก้ที่ปลายเหตุ การแก้ที่ต้นเหตุก็เหมือนๆกับ MI Stroke CKD DM Atherosclerosis นั่นก็คือการจัดการกับภาวะดื้ออินซูลิน ยิงปืนนัดเดียวได้นกเป็นร้อยตัว สรุปว่า Ultimate cause ที่สำคัญตัวนึงไม่แพ้บุหรี่เลยก็คือ ภาวะดื้ออินซูลิน หาทางจัดการกับมันซะนะครับ
มาถึงคำถามประจำโพสต์ นะครับ
คำถามคือขาเน่าจากการขาดเลือดกับอาการนกเขาไม่ขัน อะไรน่ากลัวกว่ากัน มา discuss กันครับ 
สุขสันต์วันหยุดครับ
DietClinic by Dr.Tim
