การอักเสบกับการดื้ออินซูลิน


สมัยเมื่อซัก 10 กว่าปีก่อน มีหนังเรื่องนึงที่ผมจำได้ติดตาเลยคือ เรื่อง ชัตเตอร์ กดติดวิญญาณ
ฉากตอนใกล้จบที่พระเอกเจ็บป่วยออดๆแอดๆ ไปพบแพทย์ขึ้นตาชั่งแล้วน้ำหนักดีดขึ้น 120 kg ร่างกายทรุดลงเรื่อยๆ
หรือถ้าดูหนังสยองขวัญนะ ใครโดนผีสิงนะ ป่วย อ่อนแอกันทุกคน
อย่าพึ่งเข้าใจผิดนะครับว่าแอดมินเป็นหมอไสยศาสตร์
แต่ฤาษีตาไฟท่านมาเข้าฝันเมื่อคืนแล้วให้ฝากบอกทุกคนว่า
ถ้าใครขึ้นตาชั่งแล้วน้ำหนักขึ้นไปเยอะมากๆ มีอาการเจ็บป่วยออดๆแอดๆ ปวดตรงนี้ ตรงนั้น เหนื่อยง่าย เวียนหัว ฯลฯ ก็ระวังไว้ละกันครับ ให้รีบมาหาผม ไม่ใช่ไปหาหมอผี

เพราะวันนี้ผมจะแนะนำให้รู้จักกับ Pro-inflammatory adipocytokine ภาษาไทยก็คือ สารชักนำการอักเสบที่เกิดจากเซลล์ไขมัน
ปกติในชั้นเนื้อเยื่อชั้นไขมันของเราไม่ว่าจะเป็นในอวัยวะภายใน ไขมันสะสมตามหน้าท้อง กลุมเซลล์เหล่านี้ไม่ได้มีเฉพาะเซลล์ไขมันอย่างเดียว แต่จะมีเซลล์เม็ดเลือดขาวหลายๆแบบแทรกอยู่ด้วย ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับการสร้างสารชักนำการอักเสบ สั่งแอนตี้บอดี้หรือภูมิคุ้มกันของร่างกายให้ไปทำลายสิ่งต่างๆ
โดยปกติเซลล์ไขมันตรงนี้มีหน้าที่เป็นแหล่งเก็บพลังงานสำรองไว้ใช้ เวลาออกกำลังกาย ,Starvation จาก calorie deficit , ร่างกายมีการติดเชื้อต่างๆ แต่มนุษย์เราไม่ได้มีความสามารถในการจุพลังงานสำรองตรงนี้ได้แบบอนันต์ นั่นคือมันมีขีดจำกัดของมัน มนุษย์จึงไม่อ้วนเป็นตันๆ เหมือนพวกช้าง ปลาวาฬ
ปริมาณไขมันตรงนี้ ถ้ามีในปริมาณที่เหมาะสมก็จะทำประโยชน์ให้กับเราเมื่อจำเป็นและไม่มีโทษอะไร แต่เมื่อไหร่ที่ปริมาณไขมันที่สะสมตรงนี้เยอะมากๆ มีการสะสมพลังงานที่มากเกินไป(Overnutrition) พวกเซลล์ไขมันและเม็ดเลือดขาวเหล่านี้ก็จะมีการส่งสัญญาณบอกอินซูลินที่พรั่งพรูออกมามากมายมหาศาลว่า เห้ย เจ้าพระคุณท่านพอได้แล้ว หยุดเอาพลังงานจากอาหารเข้ามาสะสมอีก จะตายแล้วโว้ย เพราะเมื่อไหร่ที่เซลล์ไขมันมีเยอะมากๆ เซลล์ที่แน่นไปด้วยไขมันมากๆจะมีอนุมูลอิสระเกิดขึ้นเยอะ และถ้าการเข้าถึงของเส้นเลือดทำได้ไม่ดีพอ จะมีการตายของเซลล์บริเวณนั้นเกิดขึ้น (Local apoptosis)
โดยกลไกหนึ่งที่นักวิจัยค้นพบคือเซลล์ไขมันที่อ้วนเป่งและเซลล์เม็ดเลือดขาวรอบมีการสร้าง Pro-inflammatory cytokine หรือสารชักนำการอักเสบที่เพิ่มมากขึ้น อาทิเช่น TNF-α, IL-6, Leptin, Adiponectin, Resistin ซึ่งสารเหล่านี้ทำหน้าที่ในการส่งสัญญาณบอกให้อวัยวะต่างๆลดการตอบสนองต่ออินซูลินลง และสั่งให้เม็ดเลือดขาววิ่งเพิ่มเข้ามาเก็บซากเซลล์ที่ตายไปแล้วก่อนหน้า
ซึ่งกระบวนการตรงนี้หากเกิดต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานานๆ ปริมาณสารชักนำการอักเสบ เม็ดเลือดขาวและสารอักเสบจากเม็ดเลือดขาวจะมากขึ้นเรื่อยๆ ร่างกายจะอยู่ในภาวะที่มีการอักเสบต่ำๆ(low grade inflammation) ก่อให้เกิดโรคที่สัมพันธ์กับการอักเสบมากขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น ภาวะดื้ออินซูลิน ไมเกรน หลอดเลือดตามที่ต่างๆอักเสบ ข้ออักเสบ เส้นประสาทอักเสบ หลอดลมฝอยอักเสบ ฯลฯ ไม่นับรวมโรคที่เกิดจากสาเหตุโดยตรงของน้ำหนักเกิน เช่น ทางเดินหายใจอุตันขณะหลับ เข่าพัง กรดไหลย้อน
เพราะฉะนั้น Overnutrition จึงเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้คนหนึ่งคนเจ็บป่วยออดๆแอดๆ ได้
ยิ่งไขมันส่วนเกินสะสมเยอะ โอกาสป่วยออดๆแอดๆก็ยิ่งเยอะ
ถ้าคุณสุขภาพไม่ดี ก้มมองดูพุงตัวเอง แล้วมองไม่เห็นปลายเท้าละก็ อย่าพึ่งโทษผี ให้โทษตัวเองก่อน จัดการไขมันส่วนเกินตรงนี้ดูก่อนครับ
สุดท้ายนี้คุณลองสำรวจตัวเองดูนะครับ ว่าผีที่ขี่อยู่บนคอของคุณหนักกี่กิโลแล้วครับ
ขอบคุณครับ
Ref.
1. Emerging Roles for Adipose Tissue in Cardiovascular Disease Elizabeth E. Ha and Robert C. Bauer
Originally published25 Jul 2018
2. The integrative biology of type 2 diabetes
Michael Roden Anniversary collection: go.nature.com/ nature150
3. ภาพอ้างอิงจาก ภาพยนตร์เรื่อง ชัตเตอร์กดติดวิญญาณ
[elementor-template id=”1368″]