Autophagy


ขอเสียงคนบ้านรกหน่อยครับ
เสื้อผ้ากองเต็มเตียง จานเต็มซิงค์ ขวดน้ำกระจายเต็มพื้น ของวางระเกะระกะไปหมด
ใช้ชีวิตลำบากกันไหมครับ?
ถ้าใช้ชีวิตลำบาก สะดุดนู่นนี่นั้น ผมขอแนะนำให้คุณ Autophagy บ้านตัวเองบ้าง วันเว้นวัน ก็ได้หรือหยุดสุดสัปดาห์ แล้วชีวิตคุณจะดีขึ้น
ในสมัยก่อนเราเชื่อกันว่า เมื่อเวลาผ่านไปเซลล์ต่างๆจะเสื่อมลงจนตายไป และเราก็ต้องกินอาหารต่างๆเพื่อที่จะให้ร่างกายสร้างเซลล์ใหม่ขึ้นมา จนกระทั่งในปี 2016 คุณหมอโอซูมิ ได้ตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับการทดลองของเค้า ที่เอาคนหนัก 60 กก. ให้ทานโปรตีนวันละ 70 กรัมต่อวันทุกวัน แต่เมื่อวัดอัตราการใช้โปรตีนต่อวันแล้ว กลับพบว่าโปรตีนที่ร่างกายใช้ต่อวันถึง 240 กรัมต่อวัน คุณหมอโอซูมิจึงตั้งคำถามว่า แล้วอีก 170 กรัม มันมาจากไหนอ่ะ เป็นงง??? คำถามนี้จึงเป็นการค้นพบครั้งสำคัญจนทำให้คุณหมอโอซูมิได้รับรางวัลโนเบลในปีนั้นไป
Autophagy เกิดจาก 2 คำรวมกัน นั่นคือ Auto ที่แปลว่าตัวเอง และ Phagy ที่แปลว่ากิน รวมกันจึงหมายถึงการกินหรือย่อยสลายเซลล์เดิม(จริงๆตอนหลังเค้าพบว่าไม่ใช่แค่เซลล์แต่เป็น ทั้งโปรตีนที่ใช้ไม่ได้รวมถึงที่ใช้ได้ด้วย เชื้อโรคต่างๆ หรือแม้กระทั่งไขมัน สารพิษ ฯลฯ) การสลายของพวกนี้ก็จะได้สารตั้งต้นย่อยเล็กๆ ที่สามารถนำมาเป็นวัตถุดิบในการเอาใช้สร้างของใหม่ที่ดีกว่าได้
คล้ายๆกับตัวต่อ LEGO ที่สามารถแกะออกมาต่อใหม่เป็นอะไรก็ได้ และนี่ก็คือคำตอบที่ว่าไอโปรตีนอีก 170 กรัมของคุณหมอโอซูมินั้นมาจากไหน
และด้วยความที่ร่างกายของเราประกอบด้วยสารอินทรีย์หลากหลายชนิดมาก กระบวนการจัดการ Recycle สารอินทรีย์เหล่านั้นก็จะมีกระบวนการที่แตกต่างกันไปด้วย รูปแบบของ Autophagy จึงมีมากมายเหลือเกิน เช่น CMA, Macroautophagy, Microautophagy, Mitophagy(Recycle ไมโทคอนเดรีย), Xenophagy(Recycle เชื้อโรค) ฯลฯ
แต่ทุกๆแบบของ Autophagy จะมีเหตุการณ์ที่สำคัญคือ การ Trigger หรือการกระตุ้น
บางคนจะทำงานบ้านก็ต่อเมื่อ “เมียด่า” แบบนี้เรียก Trigger คล้ายๆกัน

ก่อนจะไปถึงว่าอะไรที่เป็นตัวกระตุ้น autophagy ผมขออนุญาตแนะนำกระบวนการ Autophagy ที่น่าสนใจซัก 2 กลไกละกันครับ
กลไกแรกคือ CMA ย่อมาจาก Chaparone mediated autophagy
คือ การรีไซเคิลของเสียผ่านโปรตีนที่มีชื่อว่า แชพเพอโรน(เผื่อใครเอาไว้ตั้งชื่อลูก น้องแชพเพอโรน) ยกตัวอย่าง คนเป็นอัลไซเมอร์ เวลาสมองคุณเจออนุมูลอิสระมานาน ไม่ว่าจะจากน้ำตาลหรือสิ่งแวดล้อมต่างๆ ทำให้มีการสร้างโปรตีนผิดๆถูกๆในเนื้อสมองมาเรื่อยๆ และโปรตีนที่สร้างมาแล้วใช้ไม่ได้เหล่านี้ก็จะสะสมในเนื้อสมองที่เรียกว่า Amyloid protien บางคนมีเยอะมากๆคนรบกวนการทำงานของเซลล์ต่างๆ จนทำให้คุณเพี้ยนไปในที่สุด(ถ้าในพาร์กินสันก็เกิดจะการสะสมของ Synuclein ในไขสันหลัง)

CMA นี่แหละจะเป็นตัวเอา Amyloid ที่เกิดขึ้นมา เอาไปแก้ใหม่ ตามทันไหมครับ
กลไกที่สองที่ผมอยากแนะนำให้รู้จักคือ Apoptosis หรือ Programmed cell death
ตามชื่อเลยครับคือการตายแบบเตรียมการไว้ล่วงหน้าแล้วของเซลล์ เกิดจากการที่เซลล์บอกว่าของเสียในตัวฉันมันเยอะมากเกินจะเคลียร์แล้ว ฉันแก่มากๆแล้วหรือแม้กระทั่งผิดปกติจนจะกลายเป็นมะเร็งแล้ว ช่วยมาฆ่าฉันทีแล้วเก็บฉันใส่โลงเผาให้เรียบร้อยด้วยนะ เหมือนดูหนังซอมบี้ที่เวลาตอนจบพระเอกติดเชื้อแล้วขอให้นางเอกฆ่าทิ้งซะ อารมณ์ประมาณนั้น
ต้องแยกจาก Necrosis คือเซลล์ตายแบบไม่มีการเตรียมการไว้ล่วงหน้า เช่น คุณมีอินซูลินสูงมากจน Liponecrosis เซลล์ไขมันอ้วนจนตายเพราะเก็บไขมันเยอะเกิน, Myocardial necrosis เซลล์กล้ามเนื้อหัวใจตายจากการขาดเลือด พวกนี้มันจะเกิดเศษซากของเสียมากมาย อย่างกับการเก็บซากเครื่องบินตก ซึ่งต้องอาศัยเซลล์อักเสบจำนวนมากในการมาเคลียร์ ยิ่งร่างกายคุณมีการ Necrosis เยอะ โรคที่เกี่ยวข้องกับการอักเสบก็จะตามมาเยอะเช่นกัน
อย่างที่บอกไปครับ ทั้ง CMA และ Apoptosis จะเกิดขึ้นได้ต้องโดนเมียด่า เอ้ยโดนกระตุ้นซะก่อน

ผมขออนุญาตแปะการศึกษาไว้ข้างล่างนะครับถ้าอยากรู้ละเอียดให้เข้าไปอ่านเองนะ ถ้าให้เขียนเยอะกว่านี้จะเขียนหนังสือขายละนะ
ผมขอสรุปตามหลักฐานที่มีและค่อนข้างชัดเจนในการที่จะกระตุ้นให้เกิด Autophagy คือ
1. สภาวะที่ร่างกายได้พักจากการย่อยอาหาร พักจากการสะสมสารอาหาร ซึ่งการจำกัดอาหาร การทำ Intermittent Fasting ก็เป็นหนทางนึงนั่นแหละครับ ซึ่งจุดเริ่มต้นของการกระตุ้นในแต่ละคนไม่เหมือนกัน (ผมพูดไว้ในวิดีโอ EP.7 IF เกิน 16 ชั่วโมงจะเป็นอะไรไหม)
2. การออกกำลังกาย อันนี้ช่วยได้
บางคนว่า Ketone, การทำสมาธิสามารถกระตุ้นให้เมียด่าได้เช่นกัน แต่ผมยังไม่เห็นการศึกษานะ
ที่นี้เรื่อง Autophagy มันเชื่อมโยงกับการเผาผลาญไขมันด้วย.
ถ้าไมโตคอนเดรียที่เปรียบเสมือนโรงงานไฟฟ้าในร่างกายคุณไม่เคย Recycle เลย นานวันเข้าคุณก็จะเสียฟังก์ชันการสันดาป เกิดการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ มีอนุมูลอิสระเกิดขึ้นมากมาย และที่สำคัญความสามารถในการเผาผลาญไขมันคุณจะลดลงไปด้วย

สุดท้ายนี้สรุปสั้นๆเกี่ยวกับประโยชน์ของ Autophagy เช่น
* Autophagy ช่วยในการเจริญเติบโตของเซลล์ในหัวใจ ช่วยป้องกันโรคหัวใจ
* Autophagy ช่วยเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย กำจัดสารพิษ เชื้อโรคต่างๆ Detox ทุกอย่างที่ Detox ได้
* Autophagy ช่วยปกป้องระบบประสาท เพิ่มการสร้างเซลล์ในสมอง ทำให้สมองปรับตัวและทำงานดีขึ้น มีสมาธิมากขึ้น โฟกัสสิ่งต่างๆได้มากขึ้น
* Autophagy ช่วยปกป้องร่างกายจากการสะสมของโปรตีนเสียๆที่อาจก่อให้เกิดโรคทางสมอง เช่น Amyloid และ α-Synuclein
* Autophagy ช่วยให้ DNA มีเสถียรภาพ ปกป้องเซลล์และเนื้อเยื่อที่สุขภาพดี
* Autophagy ช่วยป้องกันการเกิดมะเร็ง
* Autophagy ช่วยในการควบคุมระดับอินซูลินในร่างกาย
* Autophagy ช่วยทำให้เซลล์ฟื้นฟู ช่วยชะลอวัยเหมือนกลับไป 14 อีกครั้ง
* Autophagy ช่วยให้ไมโทคอนเดรียเผาผลาญพลังงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ฯลฯ
ขออนุญาตตัดจบเพียงเท่านี้ เมียเริ่มเสียงดังแล้ว
PS. แถมคาถาอายุให้
รักเมียต้องอดทน ต้องเป็นคนเคารพเมีย
รักเมียต้องส่งเสีย อย่าให้เมียต้องสงสัย
รักเมียต้องรักเดียว อย่าได้เที่ยวไปรักใคร
รักเมียต้องทำใจ ถึงอย่างไรเธอก็เมีย
รักเมียอย่าขี้เหล้า ถ้าเมียเหงาเราจะเสีย
รักเมียอย่าอ่อนเพลีย คนรักเมียต้องเข็งแรง
รักเมียอย่าเที่ยวดึก จะเกิดคึกผิดสำแดง
รักเมียอย่ารุนแรง ค่อย ๆ แซงอย่าขับไว
รักเมียต้องยอมเมีย เพราะว่าเมียไม่ยอมใคร
รักเมียต้องเข้าใจ ไม่มีใครใหญ่กว่าเมีย
รักเมียอย่าเถียงเมีย คำพูดเมียใหญ่กว่าใคร
ชาติหน้ามีฉันใด จงจำไว้อย่ามีเมีย
ขอบคุณครับ
Ref.
1. Wohlgemuth SE, Seo AY, Marzetti E, Lees HA, Leeuwenburgh C. Skeletal muscle autophagy and apoptosis during aging: effects of calorie restriction and life-long exercise. Exp Gerontol. 2010;45(2):138–148. doi:10.1016/j.exger.2009.11.002
2. Schwalm, Céline & Jamart, Cécile & Benoit, Nicolas & Naslain, Damien & Prémont, Christophe & Prevet, Jérémy & Thienen, Ruud & Deldicque, Louise & Francaux, Marc. (2015). Activation of autophagy in human skeletal muscle is dependent on exercise intensity and AMPK activation. FASEB journal : official publication of the Federation of American Societies for Experimental Biology. 29. 10.1096/fj.14-267187