เวลาเราพูดถึงระบบประสาทคนมักนึกถึงสมอง หรืออาการชาตามที่ต่างๆ แต่ยังมีบางคนที่ยังไม่รู้จักระบบประสาทอัตโนมัติที่ความคุมสิ่งที่เราคุมมันด้วยสมองไม่ได้ อาทิเช่น ความดันโลหิต การบีบตัวของลำไส้ การเต้นของหัวใจ การหดตัวของหูรูดต่างๆ
ซึ่งระบบประสาทอัตโนมัติที่ผมอยากให้ทุกคนรู้จักในวันนี้คือระบบประสาทซิมพาเทติค หรือระบบประสาทตื่นตัว
เนื่องจากสารสื่อประสาทที่พ่วงกับระบบประสาทซิมพาเทติค คือ กลุ่มอะดรีนาลีน ที่ส่งผลให้หัวใจสูบฉีดแรงขึ้น หัวใจเต้นเร็วมากขึ้น หลอดเลือดหดตัว ลำไส้บีบตัวลดลง หูรูดต่างๆปิด
นึกไม่ออกคุณลองนึกภาพตอนวิ่งหนีหมาหน้าปากซอย ตอนนั้นคงใจแวบ พร้อมวิ่ง อาหารหยุดการย่อยไว้ก่อน จะฉี่จะถ่ายตอนนี้โดนหมาขย้ำแน่นอน
หรือตอนไฟไหม้บ้านคุณยกตู้เย็นออกมาได้แต่พอไฟดับกลับยกกลับเข้าไปไม่ได้
นี่คือการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติครับ จบ…
ยังครับ ยังไม่จบ ที่ผมยกเรื่องนี้ขึ้นมาพูดเพราะมันเกี่ยวข้องกับโรคเบาหวาน ความดัน ต่อมลูกหมากโต
อินซูลินมีผลในการเพิ่มการทำงานของ Sympathetic activity โดยตรง
ในคนที่มีปริมาณอินซูลินในร่างกายมากๆ อวัยวะส่วนปลายมีความต้องการเลือดไปเลี้ยงมากขึ้น ระบบ Sympathetic จะถูกกระตุ้นบ่อยมากขึ้นแต่ในระดับต่ำๆ สะสมมากขึ้นเรื่อยๆ Baseline ความดันจึงเริ่มสูงมากขึ้น
คุณผู้ชายที่อายุเริ่มมากต่อมลูกหมากโตเป็นทุนเดิม วันดีคืนดีระบบประสาทนี้ถูกกระตุ้นทำให้หูรูดตีบหรือปิดอีก ปัสสาวะไม่ออก ต้องไปโรงพยาบาลให้คุณพยาบาลสวนฉี่ออกให้ และคุณหมอจะจ่ายยาลดความดันมาให้หนึ่งตัว คือ -zosin ซึ่งเป็น alpha-adrenergic blocker ซึ่งจะลดความตึงตัวของระบบประสาทซิมพาเททิคลงโดยตรง ทำให้ปัสสาวะออกได้เหมือนเดิม
เพราะฉะนั้น
โภชนาการที่ลดอินซูลินลงจะลดปัญหาตรงนี้ได้ด้วยทั้งทางตรงและทางอ้อมครับ
การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจะช่วยลด sympathetic tone ลงได้
การนอนหลับอย่างมีคุณภาพ การฝึกจิตใจให้ไม่เครียดก็ช่วยลด sympathetic tone ลงได้เช่นกัน
วันนี้สั้นๆแค่นี้ ขอบคุณครับ
